Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich od 1995 roku został ustanowiony 23 kwietnia przez UNESCO, by promować czytelnictwo i chronić własność intelektualną, choć geneza tego wydarzenia sięga aż lat 20-stych XX wieku. Kataloński wydawca Vicente Clavel Andrés był pomysłodawcą tego święta - w Hiszpanii Dzień Książki jest obchodzony już od 1930 roku.

23 kwietnia, by świętować Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich wybrano ze względu na symboliczny wymiar w literaturze światowej - jest to data śmierci Miguela de Cervantesa i  Williama Szekspira. UNESCO co roku wskazuje jedno miasto na świecie jako Światową Stolicę Książki, a kryteria wyboru związane są z programem przygotowanym w celu promocji czytelnictwa. Jako pierwszy wyróżniony został Madryt, w 2025 roku ten tytuł otrzymało Rio de Janeiro.

Toruń w tym roku owego zaszczytnego miana nie zdobył, ale jako placówka doskonalenia nauczycieli mieliśmy swój wkład w świętowanie, organizując wydarzenie edukacyjne - webinar Dzień Książki i Praw Autorskich dla wszystkich zainteresowanych nauczycieli. Zaprosiliśmy ekspertów, którzy wyjaśnili zawiłości prawne i odpowiedzieli na pytania, jak i kiedy możemy udostępniać różne informacje. Nasi prelegenci, specjaliści w dziedzinie prawa autorskiego i promocji czytelnictwa, podzielili się swoją wiedzą i doświadczeniem, dostarczając nauczycielom praktycznych narzędzi do wykorzystania w codziennej pracy.

Jako pierwsza wystąpiła Maria Deskur, współfundatorka i prezeska Fundacji Powszechnego Czytania, pierwszej polskiej organizacji nagrodzonej Library of Congress Literacy Award, wydawca, ekspertka ds. czytania, praktyk collective impact - przedstawiła temat "Projekty promujące czytelnictwo". Prelegentka wskazała na szereg inicjatyw podejmowanych przez Fundację Powszechnego Czytania w celu propagowania czytelnictwa, a przede wszystkim na różnorodne korzyści płynące z obcowania z książką. To rozwój zdolności poznawczych, empatii i gotowości do współpracy, a nawet... kompetencji matematycznych!

Prawa autorskie w teorii i praktyce przybliżył Krzysztof Ferens, radca prawny specjalizujący się w prawie cywilnym, prawie własności intelektualnej, w tym prawie nowych technologii i IT. Wychodząc od wytłumaczenia pojęcia prawa autorskiego, pokazał interpretacje jego zastosowania w różnych sytuacjach, także dotyczących korzystania z wytworów sztucznej inteligencji i tych codziennych, sprowadzających się do pytania: czy nauczyciel ma prawa autorskie do przygotowanego przez siebie sprawdzianu? 

Działanie biblioteki a prawa autorskie – to ostatni temat, który zaprezentował Marcin Żynda, nauczyciel bibliotekarz, dyrektor Biblioteki Pedagogicznej im. gen. bryg. prof. Elżbiety Zawackiej w Toruniu. Prelegent podjął tematy, z którymi na co dzień stykają się pracownicy biblioteki, m.in. dotyczące zasad udostępniania okładek (a nawet grzbietów!) książek, funkcjonowania w wypożyczalni e-booków.

Na zakończenie spotkania uczestnicy mieli możliwość zadawania pytań prelegentom. Dziękujemy wszystkim za udział i pozytywne opinie w ankietach na temat webinaru - szkolenie zostało uznane za interesujące, akcentowano przydatność przedstawionych treści oraz jasny, uporządkowany przekaz prelegentów.

"Książka jest największym dobrem człowieka. Rozszerza świadomość ludzką, stwarza sojusz człowieka z człowiekiem, łączy, budzi, niepokoi, przetwarza, rzeźbi rysy swej epoki i wyprzedza ją. Znikome życie ludzkie rozszerza po granice wieczności, przezwycięża mijanie" - słowa Emila Zegadłowicza uznajemy za idealne podsumowanie Dnia Książki i Praw Autorskich. Podkreślają wszechstronną rolę książek w rozwoju człowieka i wskazują na fakt, że to wynik pracy twórczej, zasługującej na ochronę praw autorskich.